การเตรียมความพร้อมที่สําคัญอย่างหนึ่งสําหรับเด็กปฐมวัย คือ การเตรียมความพร้อมด้านการเขียน เพราะเป็นทักษะที่จําเป็นในการเรียนของเด็ก ผู้ปกครองส่วนใหญ่คาดหวังให้เด็กเขียนหนังสือได้ แต่ลืมมองไปว่าเด็กมีพัฒนาการอย่างไร ความสามารถทางด้านร่างกายเด็กพร้อมหรือไม่ ดังนั้น ก่อนที่จะให้เด็กได้ใช้กล้ามเนื้อมือให้คล่องแคล่ว เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการเขียน ควรพัฒนาอย่างค่อยเป็นค่อยไปไม่ควรเร่งรัด
ควรส่งเสริมให้เด็กได้เรียนรู้ผ่านการเล่น การเล่นในที่นี้ คือการเล่นอย่างมีทิศทาง ซึ่งเป็นการจัดประสบการณ์ตรงให้เด็กได้ลงมือทำจริง โดยผ่านจากการทำกิจกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น การฉีก ปะ ตัด พับกระดาษ ร้อยลูกปัด การปั้น การขีดเขียนอิสระ ฯลฯ เพราะกิจกรรมที่กล่าวมานี้ จะเป็นตัวช่วยให้ผู้สอนหรือผู้ที่อยู่ใกล้ชิดเด็ก ได้เข้าใจว่าเด็กต้องทําอะไรอย่างไร
การเตรียมความพร้อมด้านการเขียนนั้น จะเป็นประสบการณ์สําคัญ ที่ส่งเสริมพัฒนาการด้านร่างกายที่มีพัฒนาการเป็นไปอย่างมีระบบ ตามช่วงอายุของเด็กแต่ละวัย ซึ่งการฝึกความพร้อมด้านกล้ามเนื้อมือ จะช่วยให้นิ้วมือแข็งแรง และใช้ได้อย่างคล่องแคล่ว ช่วยให้เด็กมีความสามารถในการหยิบจับ คัดเขียน ได้เป็นอย่างดี
การส่งเสริมการใช้กล้ามเนื้อมือ ไม่เพียงแต่จะพัฒนากล้ามเนื้อนิ้วมือให้แข็งแรงเท่านั้น แต่ยังช่วยส่งเสริมความสามารถ ในการใช้สายตากับมือให้สัมพันธ์กันด้วย ความสัมพันธ์ระหว่างตากับมือก็จะช่วยส่งเสริมให้เด็ก มีความพร้อมที่จะทำแบบฝึกลีลามือ ซึ่งเป็นพื้นฐานของการเขียนได้ดี ในช่วงชั้นที่สูงขึ้นไป
ตัวอย่างกิจกรรมพื้นฐานสำหรับใช้กล้ามเนื้อมือ
1การทำกิจกรรมโดยให้ใช้มือเคลื่อนไหวบ่อย ๆ
เช่น การหยิบจับสิ่งของที่มีขนาดเหมาะกับมือเด็กผู้ปกครองอาจจะหาลูกปิงปองมาวางใส่ในชามให้เด็กหยิบจากชามหนึ่งไปใส่อีกชามหนึ่งถ้าเป็นเด็กอายุ 3-4 ปี อาจให้ใช้ช้อนหรือที่หนีบน้ำแข็งตักหรือหนีบไปอีกชามหนึ่งได้ค่ะให้ผู้ปกครองดูตามความเหมาะสม
2ร้อยลูกปัดที่มีขนาดใหญ่ หรือให้เล่นของเล่น
สำหรับเด็ก 2 ขวบผู้ปกครองอาจจะหาลูกปัดที่มีรูขนาด 0.5 เซนติเมตรและเชือกที่ใช้ร้อยอาจเป็นเชือกผูกรองเท้าเพราะเด็กจับถนัดมือและควรผูกปมที่ปลายเชือกให้เรียบร้อยเวลาเด็กร้อยจะได้ไม่หลุดจากเชือก ของเล่นอาจเป็นตัวต่อเลโก้หรือบล็อกรูปทรงต่าง ๆ ผู้ปกครองอาจจะให้เด็กต่อบล็อกตามแบบตัวอย่างที่ผู้ปกครองกำหนดให้หรือจะให้เด็กต่อบล็อกตามอิสระตามจินตนาการ ซึ่งจะช่วยฝึกสมาธิและทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์
3งานฝีมือง่าย ๆ
เช่น ให้เด็กปักไหมพรมลงแผ่นเฟรมไม่ต้องเน้นความสวยงามหรือรูปลักษณ์เน้นความสนุกสนานค่ะหรือถ้าไม่มีเฟรมพลาสติกก็สามารถใช้กระดาษแข็งวาดเป็นวงกลม2วงขนาดใหญ่กว่าเหรียญสิบแล้วตัดออกมาเจาะรูตรงกลางขนาดเท่าเหรียญสิบบาทนำมาประกบกันแล้วให้เด็กใช้ไหมพรมพันรอบ ๆ จนแน่นจากนั้นให้ผู้ปกครองตัดขอบรอบนอกวงกลมแล้วใช้ไหมพรมมัดตรงกลางให้แน่นดึงกระดาษออกแค่นี้ก็ได้ปอมปอม 1 ลูกแล้วค่ะถ้าทำหลาย ๆ ลูกหลาย ๆ สีก็สามารถนำไปต่อยอดทำกิจกรรมอื่น ๆ ได้อีกมากมายค่ะ
4กิจกรรมให้ใช้มือขยำหรือกำ
เช่น ผู้ปกครองหาขวดน้ำพลาสติกที่ไม่ใช้แล้วนำมาให้เด็กกรอกน้ำใส่อาจใช้กรวยกรอกน้ำเป็นตัวช่วยสำหรับเด็ก 2 ขวบค่ะถ้า 3 ขวบลองเอากรวยออกนะคะให้เด็ก ๆ ลองตักน้ำใส่โดยไม่มีกรวย ถ้าจะให้สนุกกว่านี้เติมสีผสมอาหารลงในน้ำจาง ๆ ให้เห็นเป็นสีสันได้ยิ่งดีค่ะ อ้อ อีกกิจกรรมก็ขยำกระดาษ (กระดาษนิตยสารหรือกระดาษสีเหลือใช้แล้วได้หมดค่ะ) ขยำ ๆ แล้วนำมาติดกาวให้เป็นรูปต่าง ๆ ได้ตามจินตนาการเด็ก ๆ เลยค่ะ
5การเล่นสัมผัสพื้นผิวลักษณะต่าง ๆ
เช่นผิวขรุขระ ผิวเรียบ ผิวกระดาษทราย ผิวเย็น ผู้ปกครองอาจใช้ สก็อตไบร์ท กระดาษทราย แผ่นฟองน้ำ ฯลฯ ที่หาได้ง่าย ๆ มาตัดให้พอเหมาะเวลาเล่นอาจปิดตาเด็กให้เด็กคลำแล้วทายว่าคืออะไรก็ได้ค่ะ
6กิจกรรมศิลปะ
ถ้าผู้ปกครองคิดไม่ออกว่าจะทำอะไรดีสามารถเข้าไปดูกิจกรรมในเว็บไซต์ของเราได้นะคะ
ฝึก “เขียนชื่อ” กันเถอะ
สร้างบ้านของหนูด้วยการฉีก ตัด ปะ
สวนสัตว์แป้งโด
การจัดกิจกรรมพัฒนากล้ามเนื้อมือเด็กให้แข็งแรงผู้ปกครองไม่ควรเร่งเด็กให้เด็กมีความพร้อมเมื่อเด็กพร้อมเด็กก็จะมีพัฒนาทางการเขียนอย่างมีคุณภาพต่อไปในระดับชั้นที่สูงขึ้น