การเรียนรู้ด้านภาษา ถือเป็นการส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญาอย่างหนึ่งของเด็ก ซึ่งต้องอาศัยทักษะการฟัง ทักษะการพูด ทักษะการอ่าน และทักษะการเขียน ที่เราสามารถส่งเสริมเด็กได้ดีโดยเฉพาะในช่วงปฐมวัย ที่เป็นวัยแห่งการจดจำ ซึ่งการเล่านิทานเป็นวิธีที่ทำให้เด็กรู้จักคิดใช้จินตนาการมาเชื่อมโยงกับประสบการณ์การต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันของตัวเด็กเอง ทำให้เด็กได้เข้าใจระหว่างความแตกต่างของความเป็นจริงกับเรื่องสมมุติ แล้วยังช่วยฝึกสมาธิเด็ก ขยายช่วงความสนใจได้ยาวนานขึ้น กล้าแสดงออก ส่งผลต่อการสร้างความเชื่อมั่นในตนเอง ซึ่งช่วยส่งเสริมพัฒนาการทางด้านอารมณ์ของเด็กได้ดี
วันนี้ครูแหม่มมีกิจกรรมนิทานหน้าเดียว ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ให้เด็กเล่าเรื่องจากภาพตามจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ที่ออกมาจากการคิดเชื่อมโยงจากภาพ และนำมาปะติดปะต่อจนเป็นนิทานสั้น ๆ ด้วยตัวของเด็กเอง
วัสดุอุปกรณ์
- 1กระดาษ A4
- 2กระดาษ 100 ปอนด์ ที่ตีกรอบและขีดเส้นบรรทัดแล้ว สำหรับเขียน (ถ้าไม่มีสามารถใช้ กระดาษ A4 ได้นะคะ)
- 3สีไม้
- 4กาวแท่ง
- 5กรรไกร
ขั้นตอนการทำ
1. ปริ้น Pattern นิทานหน้าเดียว ชุด Underwater World ลงบนกระดาษ A4 (สามารถดาวน์โหลด Pattern นิทานหน้าเดียว ขุดต่าง ๆ ได้ที่ด้านล่างของบทความค่ะ) แล้วระบายสีให้สวยงาม หรือผู้ปกครองจะให้เด็กวาดภาพต่าง ๆ ที่เค้าอยากวาดลงบนกระดาษตามจินตนาการก็ได้นะคะ
ในกรณีที่ให้เด็ก ๆ วาดภาพเอง ผู้ปกครองอาจจะฝึกให้เด็กใช้ปากกาเมจิกสีดำตัดเส้นภาพที่เด็ก ๆ วาด เพื่อเพิ่มความคมชัดของภาพได้นะคะ
2. เมื่อระบายสีเสร็จแล้ว ให้ใช้กรรไกรตัดกระดาษตามรอยประ ให้เรียบร้อย
เด็กอายุ 5-6 ปี ที่กล้ามเนื้อมือแข็งแรงดีแล้ว สามารถตัดตามรอยประได้เลย แต่เพื่อความปลอดภัยผู้ปกครองควรคอยดูแล ช่วยเหลือเวลาเด็กตัดกระดาษด้วยนะคะ และกรรไกรที่ใช้ควรเป็นกรรไกรสำหรับเด็กโดยเฉพาะค่ะ
3. ให้เด็ก ๆ นำรูปภาพที่ตัดเสร็จแล้ว มาทากาวและติดลงบนกระดาษ 100 ปอนด์ที่เตรียมไว้ โดยให้เด็กติดตามตำแหน่งที่เค้าต้องการตามจินตนาการได้เลยค่ะ
4. ให้เด็ก ๆ เขียนเล่าเรื่องราวตามจินตนาการได้เลยค่ะ
สำหรับเด็กอายุ 2-3 ปี แนะนำให้ผู้ปกครองถามเด็กว่า ภาพแต่ละภาพนั้น มีตัวละครอะไรบ้าง จากนั้นให้ผู้ปกครองเกริ่นนำเด็ก ๆ โดยอาจใช้คำขึ้นต้นของนิทานทั่ว ๆ ไป เช่น “กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มี...(ชื่อตัวละครที่เด็กวาด)” แล้วอาจถามนำต่อไปอีกว่า เค้าทำอะไร ที่ไหน กับใคร ต้องการอะไร ประติดประต่อเป็นนิทานหน้าเดียวที่สั้น ๆ ง่าย ๆ จนจบ จากนั้นให้ผู้ปกครองนำเนื้อเรื่องที่ช่วยกันแต่งกับเด็ก มาเขียนลงใต้ภาพ แล้วเล่าทบทวนให้เด็กฟังอีกครั้ง ตั้งแต่ต้นจนจบ และถ้าเด็ก ๆ อยากจะเปลี่ยนแปลงเนื้อเรื่องตรงไหน ผู้ปกครองก็ควรเปลี่ยนตามนะคะ เพื่อจะได้ไม่เป็นการปิดกั้นความคิดและจินตนาการของเด็ก
สำหรับเด็กอายุ 4-6 ปี เด็ก ๆ อาจจะมีเนื้อเรื่องอยู่ในหัวแล้ว ผู้ปกครองสามารถให้เด็กเล่าและเขียนเนื้อเรื่องเองได้ภาพได้เลยค่ะ เพื่อเป็นการฝึกทักษะการเขียนให้กับเด็ก ๆ เพียงแต่ผู้ปกครองอาจจะต้องคอยแนะนำในเรื่องของการสะกดคำ เพื่อความถูกต้องนะคะ ทั้งนี้ เมื่อเด็กแต่งนิทานเสร็จแล้ว ผู้ปกครองอาจให้เด็กฝึกอ่านสะกดอีกเพื่อเป็นการทบทวนด้วยนะคะ
กิจกรรมนิทานหน้าเดียว ไม่เพียงแต่จะช่วยส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญา ในการเรียนรู้การใช้ภาษาให้กับเด็ก ๆ เท่านั้น ยังช่วยส่งเสริมทักษะการคิด ปลูกฝังให้เด็กเป็นคนช่างสังเกต เกิดการเรียนรู้ที่จะเข้าใจในตนเอง และเข้าใจผู้อื่นได้มากขึ้น
การที่เด็ก ๆ ได้ฟังนิทานจากการเล่าของผู้ปกครอง หรือจากที่เด็กได้เล่านิทานด้วยตัวเด็กเองนั้น เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ได้แสดงความรู้สึกร่วมกันภายในครอบครัว แสดงออกถึงความรักของผู้ปกครองกับเด็ก เพราะในการเล่านิทานแต่ละครั้ง เด็กจะซึมซับน้ำเสียงจากการเล่านิทาน การถ่ายทอดอารมณ์ในการเล่าเรื่องของผู้ปกครองที่ส่งมาถึงตัวเด็ก ทำให้เด็กมีอารมณ์ร่วมไปกับนิทานเรื่องนั้น ๆ แม้จะใช้ระยะเวลาเพียงน้อยนิด แต่ผู้ปกครองรู้มั้ยคะว่า การเล่านิทานนั้นมีผลต่อพัฒนาการของเด็กอย่างมากมาย ทั้งช่วยพัฒนาทักษะการคิด การเชื่อมโยงเรื่องราว และจัดระบบเรื่องราวได้ดี อย่าลืมชวนเด็ก ๆ มาแต่งนิทานและเล่านิทานหน้าเดียวกันนะคะ